Kayıtlar

خاشۇ بىلەن ساقلىق خانۇ - ۋەيران

  يېمەك- ئىچمەك سانائىتىنىڭ تەرەققىي قىلىشى، تەبىئىي يېمەك- ئىچمەك ئېڭىنىڭ سۇسلىشىشىغا ئەگىشىپ، يۈكسەك پەن- تېخنىكا ئوراپ- قاچىلاش ئۇسۇللىرى بىلەن تەڭ ھاياتىمىزغا بۆسۈپ كىرگەن خاشۇ - سۇلياۋلارنىڭ ساغلاملىقىمىز ئۈچۈن نەقەدەر  خەتەرلىك، ئىممۇنىتېت سىستېمىمىز ئۈچۈن نەقەدەر ئېغىر يۈك ئىكەنلىكى توغرىسىدا بۇرۇن يېزىلغان  « خاشۇ بالىلار، سۇلياۋ قىزلار » ، « تېشى پال- پال، ئىچى غال- غال » تېمىدىكى يازىمىلاردا ئەتراپلىق توختىلىپ بولغان ئىدۇق.  ئەمما يېقىندا مېدىتسىنا ساھەسىدىكى ئەڭ يۇزئابىرويلۇق ژۇرنال بولغان «  New England Journal of Medicine  » دە دۇنيادا تۇنجى قېتىم   خاشۇ - سۇلياۋ بىلەن كېسەللىكلەر ئوتتۇرسىدىكى مۇناسىۋەت كۆز بىلەن كۆرگىلى ، قول بىلەن تۇتقىلى بولىدىغان دەلىللەر بىلەن كۆرسىتىلىپ بىرىلگەن بىر ماقالە ئېلان قىلىندى . بۇنىڭ بىلەن خاشۇ - سۇلياۋلارنىڭ پال- پال ماسكىسى ئىلمىي تەتقىقات قايچىسى بىلەن يىرتىلىپ تاشلىنىپ، غال- غال ئىچكى يۈزى ئوتتۇرىغا چىققان ،  ئۇلارنىڭ بۇرۇن تەكىتلەپ ئۆتۈلگەندەك نۇرغۇن كېسەللىكلەرنىڭ سەۋەبى ئىكەنلىكى ئىسپاتلانغان بولىدى. بۇ تەتقىقات نەتىجىسى بەرگەن ھايا
Devamı

سىئانىددىن زەھەرلىنىش

  ئائىلە بىر ئىنساننىڭ ئۆسۈپ- يېتىلىشى ئۈچۈن نەقەدەر مۇھىم بولغاندەك ، بىز ياشاۋاتقان مۇھىت، نەپەس ئېلىۋاتقان ھاۋا، ئېچىۋاتقان سۇ، قەدىمىمىز تېگىۋاتقان تۇپراقمۇ بىر ئىنساننىڭ بەدەن ساغلاملىقى ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم . بىر ئىللىق ئائىلە مۇھىتىدىن  مەھرۇم، ئاتا - ئانىسىنىڭ ئىسسىق قۇچىقىدىن يىراق چوڭ بولىۋاتقان يېتىم بالىلارنىڭ جىسمانىي ، ئەقىلىي، ئەخلاقىي ۋە روھىي جەھەتتىن ساغلام يېتىلىشى تەس بولغاندەك ۋە ئۇلارغا كەلگۈسىدە كېسەللىك ، نامراتلىق ، ئوغرىلىق قاتارلىق يامان ئىللەتلەر مىراس بولۇپ قالدىغانغا ئوخشاش ، مەينەت ۋە زەھەرلىك مۇھىتتا ياشاۋاتقان ئىنسانلار ئۈچۈن ساغلاملىق پەقەت ئۆتكۈنچى ئۇقۇمدىن ئىبارەتتۇر. چۈنكى بۇ زەھەرلىك مۇھىتتا ئىنسانلارنىڭ كېسەل بولىشى ياكى تۇيۇقسىز يۈز بېرىدىغان ئاپەتلەر بىلەن ئۆلۈپ كېتىشى ۋاقىت مەسىلىسىدۇر. شۇڭلاشقا «ھەكىم ئىزدا» داۋاملىق تەكىتلەۋاتقان ئىدىيە بولسا ساغلاملىقنىڭ بىر پۈتۈنلۈكىدۇر. يەنى جىسمانىي، ئەقلىي، ئەخلاقىي ۋە روھىي ساغلاملىقتىن تەشكىل تاپقان شەخسى ساغلاملىق بىلەن مۇھىت، ئىجتىمائىي ۋە كائىنات ساغلاملىقتىن ئىبارەت بولغان كوللېكتىپ ساغلاملىقنىڭ بى
Devamı

تائام تۇزسىز، تۇرمۇش تەمسىز بولۇپ قالمىسۇن

  تۇز ئىنسان ۋە تەبىئەتنىڭ ئۆز ماددىسى بولۇپ، ئېكولوگىيىلىك ۋە فزولوگىيلىك تەڭپۇڭلۇق بۇ تۇز ئۈستىگە قۇرۇلغان بولغاچقا تۇزسىز دېڭىز سېسىپ كەتسە، تۇزسىز ئىنسان ئۆلۈپ كېتىدۇ. تۇزنىڭ مۇھىملىقىدىن ئىنسانلار تارىختا بۇ ئاق ئالتۇن ئۈچۈن قان تۆككەن، ئەجدادلىرىمىز تۇزنى ئۇلۇغلاپ سەمىمىيەتسىز، خىيانەتچى ئادەملەرنى تۇزكور دەپ تەرىپلىگەن. بۈگۈن بولسا ئىنسانلار بۇ تۇزنىڭ ئۆزىگە تۇزكورلۇق قىلغاچقا ئىش قوشۇلغان بۇ ئىسمى تۇز ئاق ماددىنىڭ دەردىدىن ئىنسان قان قۇسماقتا. ئاتا - بوۋىلىرىمىز ئاقسىل مەنبەسى بولغان گۆشلەرنى بۇ تۇز بىلەن تۇزلاپ بۇزۇلۇپ قىلىشتىن ساقلىغان بولسا، شۇئان ئىنساندىن ئىبارەت بۇ گۆش پارچىسى  تەبىئىيلىكى، كرىستاللىقى بۇزۇلغان تۇزلارنى ئىستېمال قىلىش بىلەن مەيدانغا كەلگەن قان بېسىمى ۋە ئۇنىڭ ئەگەشمە كېسەللىكلىرى بىلەن  ئاسانلا كۆكۈرۈپ قالماقتا. مېدىتسىنا دۇنياسىمۇ سەۋەبنى تۇزغا ئاتىپ ئۆزىنىڭ قان بېسىمىنى داۋالاش ۋە ئۇنىڭ مېڭىگە قان چۈشۈش، مېڭە قان - تومۇر توسۇلۇش ، يۈرەك تىقىلمىسى، بۆرەك زەئىپلىشىش قاتارلىق ئەگەشمە كېسەللىكلىرىنىڭ ئالدىنى ئىلىشتىكى مەغلۇبىيەتلىرىنى يوشۇرسا، ئەڭ ئاساسلىق
Devamı

ھەكىم ئىزى 3 ياشتا

  ۋاقىت ئالدىراڭغۇ ساقلاپ تۇرمايدۇ، يىللار شۇ ۋاقىتنىڭ ئەڭ چوڭ ئوغرىسى. ئاققان سۇلار، ئاققان تاڭلار قايتىلانمايدۇ، يورغى يىللار ئۆمۈرنىڭ يامان ئوغرىسى. 1 ھەقىقەتەن يىللار ئاققان سۇدەك ئۆتمەكتە . ئاخىرقى زاماننىڭ ئالامىتى نېمە، يىللار ئايلاردەك، ئايلار كۈنلەردەك، كۈنلەر بولسا سائەتلەردەك ئاجايىپ تىز ۋە بەرىكەتسىز ئۆتۈپ، ئىنسان ئۆمۈرنى ئوغۇرلىماقتا. تېخى ئۈلۈشكۈن تۇغۇلغان « ھەكىم ئىزى » شائىر دېگەندەك < تۈنۈگۈن ئۆمىلەپ، ھە بۈگۈن مېڭىپ يۈرىدۇ >.  ئۈچ يىل مۇقەددەم ئۆمۈرنىڭ قىسقا، ئۆلۈمنىڭ يېقىندا ئىكەنلىكىدىن ئىبارەت رېئاللىقىنى كۆزدە تۇتۇپ، بۇ ھايات چۆلىگە ئىز، يىرتىلغان كالېندارلارنىڭ ئارقىسىغا گۈزەل خاتىرە قالدۇرۇش ، ئەڭ مۇھىمى، كېسەللىكلەرنىڭ ئۆمۈرنىڭ بەرىكىتىنى تېخىمۇ قاچۇرماسلىقى، خەلقىمىزنىڭ ساقلىقىغا ساقلىق، بىتاپلىقىغا چارە، تۇرمۇشىغا خۇشاللىق ۋە ئۈمىت  بولۇش مەقسىتىدە گۈزەل غايە، پاك نىيەت بىلەن يولغا چىققان ئىدۇق. مەقسىتىمىز ئەل مىساقتىن بىرى پەقەتلا ئىنسانىيەتنىڭ ساغلاملىقى ئۈچۈن تىرىشقان ھەكىملەرنىڭ ئىزىنى سۈرۈپ، ئىنسانىيەت ساغلاملىق تارىخىنىڭ تەجرىبىسىدىن ئۆتكەن
Devamı

سۈنئىي ياغلار بىر سازلىق، ئىچىدە بار مىڭ بىتاپلىق

  ئىنسانلاردىكى پۈتۈن ئاستا خاراكتېرلىك كېسەللىكلەرنىڭ ئەڭ ئاساسلىق سەۋەبى مىكروبسىز ياللۇغ ( inflammation ) بولۇپ، ئۇ نورمال ياللۇغىغا ئوخشاش ئەزالاردا قىزىتىش، قىزىرىش، ئاغرىش ۋە ئېشىشىش قاتارلىق ئالامەتلەرنى پەيدا قىلغان بىلەن،  نۇرغۇن ئىنسانلار بۇ ئۆزگىرىشنى ئاسانلىقچە ھېس قىلالمايدۇ. بەزى كېسەللەرنىڭ « ئىچىمدە دەپ بېرەلمەيدىغان بىر ئوت لاۋىلداپ كۆيىدۇ » دەپ تەرىپلەيدىغان ئوت، دەل بۇ مىكروبسىز ياللۇغدۇر. نورمال ياللۇغنى ۋىرۇس، باكتېرىيە، زەمبۇرۇغ ۋە پارازىتلار قوزغايدىغان بولسا،  مىكروبسىز ياللۇغقا ھەرخىل يوللار بىلەن بەدەنگە كىرگەن ناتەبىئىي ماددىلار سەۋەبچى بولىدۇ. بۇلارنىڭ ئىچىدە ئەڭ سىلىقى ۋە گېلىمىزنى ياغلاپ ئاسانلا ئۆتەپ كېتىدىغىنى بولسا سۈنئىي ياغلاردۇر. سۈنئىي ياغلار خۇددى سازلىقتا غۇژۇلداپ كەتكەن غىڭىلداق پاشىدەك، غىڭىلدىشى بىزنى نېرۋا قىلىپ، چىقىشى بەدىنىمىزنى قىچىشتۇرۇپ -  ئېچىشتۇرۇپ قىزارتىۋەتكەنگە ئوخشاش ، سۈنئىي ياغلارمۇ بەدەندىكى ئوتنىڭ ئۈستىگە ياغ تۆكۈپ مىكروبسىز ياللۇغنى ئوتالدۇرۋېتىدۇ. تەبىئەتتىكى تەبىئىي ياغلارنىڭ خىمىيەلىك تۈزىلىشى تۈز بولۇپ ( cis - form ) ، ت
Devamı

ياغ سىزگە دوست بولسۇن، ساغلاملىق يار

كونىلاردا < ياغ چاينا، يالىڭاچ ئوينا > دېگەن مەنىلىك سۆز بار بولۇپ ، بۇ مۇنداقلا ئېيتىلغان سۆز بولماستىن،  تېگىدە بىر مۇنچە ئىلمىي ئاساسى بار. ياغلار ۋۇجۇدىمىزنىڭ ئەڭ مۇھىم تەركىبىي قىسمى بولۇپ، مېڭىمىزنىڭ 60 پىرسەنتى ياغ بولسا، پۈتۈن ھۈجەيرىلەرنىڭ ھۈجەيرە پەردىسى قوش قەۋەت مايدىن تەركىپ تاپىدۇ. بۇ سەۋەپلىك ھۈجەيرىلەر مەجنۇنتالدەك ئەۋرىشىمدۇر. ياغ شۇنداقلا ئىنسانلارنىڭ ئەڭ مۇھىم ئېنېرگىيە مەنبەسى ۋە ئېنېرگىيە ساقلاش ۋاستىسى بولۇپ، بىر مولىكۇلا گىلوكوزىدىن ھۈجەيرىلەرنىڭ بېنزىنى بولغان ATP دىن 38 تانە ئىشلەپچىقىرىلسا، بىر مولىكۇلا ياغ كىسلاتاسىدىن 129 ATP ئىشلەپچىقىرىلىدۇ. شۇڭا مېڭە ۋە يۈرەككە ئوخشاش سۈپەتلىك بېنزىن ئىشلىتىدىغان ئەزالار ئۈچۈن ھايۋانلاردىن كېلىدىغان تويۇنمۇش ياغلار كەم بولسا بولمايدۇ. يارىتىلىشنىڭ ھېكمىتى بۇ رېئاللىقلارنى ۋە ئىنسان بەدىنىنىڭ قانۇنىيەتلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان بولغاچقا، ياغ چاينىيالمايدىغان چىش يوق بوۋاقلار ئۈچۈن مەخسۇس ئىشلەپچىقىرىلغان ئانا سۈتىنىڭ 90 پىرسەنتى ياغدىن تەشكىل تاپىدۇ. شۇڭا ياغ ھاياتلىق ئۈچۈن تېپىلماس ئوزۇق بولۇپ، ۋۇجۇدىمىز ئۈچۈن  قېقى
Devamı